Chuyên gia nói gì về đề xuất tăng trợ cấp thất nghiệp lên 75% mức lương?

Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) đang đề xuất điều chỉnh mức hưởng trợ cấp thất nghiệp từ 60% lên 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Điều này nhận được sự đồng tình từ nhiều tổ chức, nhưng cũng làm dấy lên nhiều ý kiến tranh luận về khả năng cân đối Quỹ BHTN và tác động lên thị trường lao động.

Oct 24, 2024 - 17:22

Chuyên gia nói gì về đề xuất tăng trợ cấp thất nghiệp lên 75% mức lương?

Theo quy định hiện hành, mức trợ cấp thất nghiệp hàng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của 6 tháng gần nhất trước khi thất nghiệp. Tuy nhiên, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam mới đây đã đề xuất nâng mức hưởng trợ cấp này lên 75% mức lương bình quân, nhằm hỗ trợ tốt hơn cho người lao động trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến động.

Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) đang nhận được nhiều ý kiến trái chiều về đề xuất nâng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp lên 75%

Theo quy định hiện hành, đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp không vượt quá 5 lần mức lương cơ sở. Còn đối với người lao động hưởng lương do doanh nghiệp quyết định, mức trợ cấp không vượt quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng. Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính dựa trên số tháng đóng BHTN: đóng đủ 12 tháng đến 36 tháng, người lao động được hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp. Cứ mỗi 12 tháng đóng BHTN tiếp theo, sẽ được cộng thêm 1 tháng trợ cấp.

Tại bản góp ý cho dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi), Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị điều chỉnh mức trợ cấp thất nghiệp lên 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN. Nguyên nhân là do mức lương tối thiểu vùng hiện còn thấp, trong khi đó đa số các doanh nghiệp đều đóng BHTN theo mức này. Việc tăng trợ cấp lên 75% được cho là phù hợp với nhu cầu sinh hoạt tối thiểu của người lao động khi mất việc làm.

Mặc dù đề xuất này nhận được sự ủng hộ từ phía các tổ chức lao động, nhưng vẫn có nhiều ý kiến cho rằng cần cân nhắc kỹ lưỡng. Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, quy định hiện tại về mức hưởng trợ cấp thất nghiệp bằng 60% mức bình quân tiền lương đã đóng BHTN là hợp lý, đặc biệt khi so sánh với mức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), giới hạn mức đóng BHXH hàng tháng là không quá 20 lần mức lương tối thiểu vùng. Điều này dẫn đến những người có mức lương cao phải đóng nhiều nhưng lại hưởng ít, chưa đảm bảo nguyên tắc “đóng – hưởng” của chính sách.

Ông Vũ Trọng Bình, Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ LĐTBXH), cho rằng mục tiêu của chính sách BHTN là giúp người lao động nhanh chóng quay trở lại thị trường lao động, đồng thời tạo cơ hội kết nối cung – cầu việc làm. Nếu tăng mức hưởng trợ cấp lên 75%, cần phải cân đối với nguồn quỹ BHTN, bởi hiện tại, người lao động đóng mức thấp nhưng hưởng mức cao. Điều này có thể dẫn đến rủi ro mất cân đối quỹ.

TS Phạm Đình Thành, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, cho rằng việc duy trì mức hưởng 60% sẽ khuyến khích người lao động nhanh chóng tìm việc làm mới để bù đắp những chi phí hàng ngày. Còn TS Nguyễn Hữu Dũng, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học – Lao động và Xã hội (Bộ LĐTBXH), lại cho rằng việc tăng mức hưởng lên 75% là hợp lý nếu Quỹ BHTN được cân đối, giúp người lao động đảm bảo cuộc sống và yên tâm học nghề để chuyển đổi công việc.

Báo cáo tổng kết Luật Việc làm 2013 cho thấy, Quỹ BHTN đang được quản lý một cách tập trung, minh bạch và được Nhà nước bảo hộ. Tuy nhiên, vấn đề lớn hiện nay là tình trạng nhiều doanh nghiệp chậm đóng, hoặc trốn đóng BHXH, dẫn đến việc hưởng chính sách sai quy định, chiếm khoảng 3,2% tổng số trường hợp cần thu hồi.

Bộ LĐTBXH cũng đề xuất trong dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) rằng, mức đóng BHTN có thể được điều chỉnh để đảm bảo tính bền vững của Quỹ. Theo đó, người lao động đóng tối đa 1% tiền lương tháng, người sử dụng lao động đóng 1% quỹ tiền lương tháng và Nhà nước hỗ trợ thêm 1%.

Tóm lại, dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) đang nhận được nhiều ý kiến trái chiều về đề xuất nâng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp lên 75%. Trong khi mục tiêu của chính sách BHTN là tạo điều kiện cho người lao động quay trở lại thị trường việc làm, thì việc cân đối Quỹ BHTN cũng là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc kỹ lưỡng. Dự thảo này dự kiến sẽ được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.